Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu.

Początki muzealnictwa w Nowym Sączu sięgają przełomu lat 80 i 90 XIX wieku kiedy to zaczęto gromadzić pamiątki przeszłości. Pierwsze wystawy organizowano m.in. w ratuszu nowosądeckim. Pomimo kolejnych uchwał (1909 r., 1910 r.) do tematu utworzenia muzeum powrócono dopiero po zakończeniu I wojny światowej. Ostatecznie pojawiła się możliwość otworzenia nie tylko muzeum ale również biblioteki. I tak ostateczne zbiory udostępniono 12 sierpnia 1938 r. W kolejnym roku zbiory trafiły do rąk prywatnych, aby zabezpieczyć je przed kradzieżą w trakcie okupacji niemieckiej. W roku 1945 wybuch składu amunicji spowodował zniszczenie muzeum wraz z pozostałymi muzealiami.

Po wojnie odzyskano tylko część eksponatów. Powiększenie skromnej kolekcji spowodowało przekazanie zabytków sztuki cerkiewnej, pochodzącej z Zachodniej Łemkowszczyzny.

W celu przechowywania oraz eksponowania, przeznaczono na siedzibę "Dom Gotycki".

Od 1975 r., kiedy utworzono Województwo Nowosądeckie, placówka funkcjonowała i funkcjonuje do dzisiaj jako Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. 

W kolejnych latach poprzez tworzenie nowych oddziałów nastąpiło znaczne rozszerzenie działalności muzeum. Na liście nowych oddziałów pojawiły się:

• Sądecki Park Etnograficzny (1975 r.)
• Galeria Marii Ritter i Stare Wnętrza Mieszczańskie (1979 r.)
• Muzeum Lachów Sądeckich im. Zofii i Stanisława Chrząstowskich (1981 r.)
• Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya (1982 r.)
• Galeria Dawna Synagoga (w strukturze muzeum do 2015 r.)
• Muzeum Nikifora (1995 r.)

Dodatkowo po sąsiedzku znajduję się skansen Miasteczko Galicyjskie, które jest rekonstrukcją fragmentu zabudowy małomiasteczkowej.

W stałej ekspozycji znajdują się:

• sądecka sztuka cechowa od XIV wieku,
• wystawa poglądowa: Zamek Królewski w Nowym Sączu,
• galeria portretów burmistrzów Nowego Sącza od 1870 do 1914 roku,
• dawna sztuka ludowa XVIII – początek XX wieku,
• sztuka cerkiewna.

Ponadto 3 sale wystaw zmiennych oraz sala koncertowo-wykładowa.