Zamagurie

Zamagórze to dawny tygiel narodowościowy i kulturowy

Formalnie region Zamagurza powstał na przełomie XIII i XIV wieku, kiedy utworzono Powiat Spiski. Niemniej jednak osadnictwo na tych terenach pojawiła się znacznie wcześniej. Unikalnym świadectwem istnienia osad na tym obszarze jest trawertynowy odlew mózgu neandertalczyka, który ma około 120 000 lat i został znaleziony w Gánovcach.

Sięgając bliższych nam czasów, znajdziemy podania historyczne, mówiące że w IX i na początku X wieku region podtatrzański należał do Państwa Wielkomorawskiego, którego  pierwotnymi mieszkańcami  byli Słowacy. Około połowy XII wieku terenem Zamagórza zainteresowały się węgierskie wojska, które próbując utrzymać Spisz sprowadziły na jego teren swoje wojska, które miały powstrzymać napór książąt polskich. Węgrom mocno zależało na zachowaniu tych rejonów, dlatego w XII wieku  ściągnęli tutaj kolonistów m.in. z Niemiec i Rumuni. Ich celem miała być ochrona granic. Początkowo osiedlali się głównie na Spiskim Podgrodziu (słow. Spišské Podhradie)  i Spiskich Włochach (słow. Spišské Vlachy). Również wówczas za sprawą osadników niemieckich, przy Spiskim Podgrodziu powstało religijne centrum regionu – prepozytura spiska (Kapituła Spiska). Najsilniejsza fala kolonizacyjna (zwłaszcza Niemców) ogarnęła Spisz po 1241 r. Do końca XIII w. w regionie najliczniej występowali Słowacy i Niemcy, w mniejszym stopniu Węgrzy i Walonowie. Znaczny udział Niemców w stosunku do innych narodowości miał miejsce w dolinach rzek Popradu i Hnilca.

Początkiem XIII w. osadnicy Polscy założyli Podoliniec, Gniazda i Lubowlę. Jednak w wyniku sporów polsko-węgierskich, w drugiej połowie XIII wieku miejscowości te zasiedlali już głównie Niemcy i Słowacy. W XV i XVI wieku górzysta część Zamagórza została skolonizowana przez Wołochów,  Górali i Rusinów. Warto zwrócić uwagę na to, że Górale różnili się od reszty ludności dialektem, kulturą materialną - ubiorem, architekturą i folklorem.

Ze  względu na fakt, iż terytorium Zamagórza nie zostało dotknięte podbojami tureckimi, liczba jego mieszkańców rosła. W konsekwencji nastąpiło rozdrabnianie osad pańszczyźnianych i z tego powodu po 1715 r. poddani masowo przenieśli się na południe, osiedlając się w powiecie Abowskim (obecne terytorium Węgier). W okresie reformy terezjańsko-józefińskiej (1790-1790) monarchii habsburskiej na terenie Zamagórza nasiliło się osadnictwo Romów i Żydów.
Zamagórze,  już w średniowieczu zamieszkiwały różne grupy etniczne: Słowacy, Niemcy, Węgrzy, Walonowie, Polacy i Rusini. Wszystkie te grupy żyły obok się, asymilowały się, przenikały i uzupełniały tworząc barwną mozaikę narodowościową. Ta wieloetniczność, której fundamenty położono właśnie w średniowieczu, stała się cechą charakterystyczną tego regionu aż do czasów współczesnych.
 

 

Co zobaczyć?


Gdzie spać?


Co zjeść?


Produkty


Społeczność

skorzystaj z naszej trasy Zamagurie, "Górale pod Pieninami"

Etnoprzyroda góralskiego świata.

Dowiedz się więcej
Zamagurie,

Nasza strona internetowa używa plików cookie, tzw. „ciasteczek”. Są to niewielkie pliki tekstowe wysyłane do Państwa urządzenia (komputera, smartfona itp.). Stosujemy je wyłącznie dla Państwa wygody w celu lepszego dostosowania naszej witryny internetowej do Państwa indywidualnych potrzeb oraz w celach statystycznych. Nie zawierają one żadnych danych osobowych.

Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.

Info