Na terenie ziemi sanockiej obecnie funkcjonuje nieliczne zespoły ludowe, które w pewnym stopniu kontynuują tradycje Doliniańskie. Przy Gminnym Domu Kultury w Sanoku działają dwie kapele ludowe: Kapela Ludowa Kamraty powstała w 1985 roku w Strachocinie. W repertuarze kapeli jest ponad 100 pieśni ludowych. Prezentuje autentyczny, tradycyjny, folklor wsi podsanockiej. Czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym Gminy Sanok i reprezentuje ją na zewnątrz. Kamraty starają się uchronić od zapomnienia radosne takty muzyki ludowej regionu Dolinian. Występują w tradycyjnych strojach ludowych Dolinian.
Kolejnym zespołem ludowym działającym przy Gminnym Ośrodku Kultury w Sanoku jest Zespół ludowy Lisznianie. Powstał w 2001 roku, w Lisznej koło Sanoka. Założycielem był Józef Mleczko, który przez kilka kolejnych lat prowadził zespół jako jego kierownik. Zasłużonym członkiem jest również Edward Filipczak, który od początku dbał o podtrzymanie dawnych tradycji, muzyki ludowej. W skład zespołu wchodzi kapela instrumentalna oraz zespół śpiewaczy, które w swoim repertuarze prezentują głównie dawne melodie i piosenki z okolic Sanoka, muzykę karpacką oraz pieśni biesiadne. Zespół występuje na imprezach oraz uroczystościach świeckich i kościelnych, organizowanych na terenie gminy i Podkarpacia.
Zespół wokalno – obrzędowy Pakoszowianie to zespół obrzędowo-wokalny, działający przy Kole Gospodyń Wiejskich w Pakoszówce. Zespół powstał w 2012 roku. Repertuar Pakoszowian to przede wszystkim obrzędy związane z życiem mieszkańców wsi podsanockiej na przełomie XIX i XX wieku oraz pieśni, przyśpiewki ludowe, folkowe, czy patriotyczne.
Teresa Podolak jest osobą czynnie zaangażowaną w działania mające na celu przekazywanie kolejnym pokoleniom dawnej historii i tradycji regionalnej. Bierze udział w wystawach organizowanych na terenie powiatu sanockiego. Prezentuje tradycyjne pisanki wykonywane metodą batikową (metoda polegająca na wykonywaniu wzorów na pisankach za pomocą ciepłego wosku). Zdobywa nagrody na wystawach organizowanych przez Urząd Gminy w Sanoku. Często można było ja zobaczyć podczas różnorakich przedstawień głównie organizowanych przez miejscowa Koła Gospodyń Wiejskich. Podczas których w opowiadaniu przypomina dawne zwyczaje panujące na ziemi sanockiej. Jest osobą bardzo chętnie dzielącą się swoimi opowiadaniami i przeżyciami. Staje się jednym z ostatnich ambasadorów ukazujących dawną kulturę Dolinian.
Niewątpliwie autorytetami w badaniu i prezentacji kultury materialnej i duchowej Dolinian są pracownicy merytoryczni Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Należą bez wątpienia do nich wszyscy dyrektorzy tej placówki: Aleksander Rybicki, Jerzy Czajkowski, Jerzy Ginalski.
Nieżyjący już pierwszy dyrektor i założyciel sanockiej placówki Aleksandre Rybicki. W okresie okupacji niemieckiej Rybicki organizował trasy przerzutowe, którymi kierował, był twórcą szlaków kurierskich, które przez ziemię sanocką wiodły na Węgry oraz sam był również aktywnym kurierem, a następnie łącznikiem Rządu Emigracyjnego z krajem. Po zakończeniu wojny, w 1947 został aresztowany przez NKWD. W wyniku krótkiego śledztwa i procesu został skazany na karę 25 lat łagru. 22 sierpnia 1955 został zwolniony z odbywania kary, po czym powrócił do Polski. W latach 1956-1958 organizował prace ratownicze ocalałych zabytków które pozostały w terenie południowo – wschodniej Polski po przeprowadzeniu „Akcji Wisła”. Efektem tego było utworzenie sanockiego skansenu. Postać zasłużona dla ratowania kultury. Wielokrotnie odznaczany za swoja działalność konspiracyjną i skierowaną na kulturę. Odznaczony między innymi Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi oraz odznaczeniami za opiekę nad zabytkami. To dzięki postawie Rybickiego, jego uporowi i pasji Muzeum Budownictwa Ludowego prezentuje dawne pogranicze, w którym istotne miejsce zajmuje grupa Dolinian. Ponadto ogromny wkład w poznanie szczególnie stroju wniosła etnograf dr Maria Marciniak. Jako jedynej udało się szczegółowo przebadać strój doliniański. Materiały z badań terenowych szeroko zostały zaprezentowane w 32 numerze Materiałów Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Czynnie uczestniczyła w wydarzeniach kulturalnych organizowanych na terenie Ziemi Sanockiej, konsultowała scenariusze grup obrzędowych, niestety dzisiaj już nie występujących.
Robert Bańkosz regionalista przewodnik beskidzki. Autor wielu przewodników po ziemi sanockiej. Autor publikacji „Szlak Ikon Doliną Sanu i Osławy”, na łamach której przedstawia zagadnienia dotyczące obrządku greckokatolickiego, ikonografii, budownictwa. Publikacja w dużej mierze zawiera istotne informacje dotyczące dawnych świątyń mieszczących się na terenie grupy etnograficznej Dolinian. Jest osobą mocno zaangażowaną w promocję wielokulturowości tego regionu.
Tekst pochodzi z opracowania „INWENTARYZACJA ZASOBÓW KULTUROWYCH POGRANICZA – PROJEKT ETNOCARPATHIA” zrealizowanego przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej na rzecz Muzeum Okręgowego w Rzeszowie.
Autor: Pan Marcin Krowiak.
Zespół Obrzędowy Strachoczanie.
Jedzmy po bożemu, czyli módl się, jedz i doświadczaj.
Logowanie
